Gwiazda Polski. Lot do stratosfery 1938 rok

Książka Andrzeja Morgały „Gwiazda Polski. Lot do stratosfery 1938 rok”, wydawnictwa Bellona, ukazała się w 2006 r. Jej autor jest jednym z najwybitniejszych znawców tematyki lotniczej w Polsce. W prezentowanej monografii przedstawił historię I Polskiego Lotu Stratosferycznego i balonu „Gwiazda Polski”, związaną z dziejami baloniarstwa w przedwojennym Legionowie.

Autor prześledził dzieje lotów wysokościowych i stratosferycznych, jakie odbyły się w świecie do roku 1939, w tym wkład Polski. Ukazał Legionowo jako znaczący, pierwszy ośrodek lotów wysokościowych w kraju. To z legionowskiego portu balonowego 2. Batalionu Balonowego odbywały się wszystkie polskie loty na duże wysokości, które zapoczątkował i wykonywał kpt. pil. inż. Zbigniew Burzyński – w 1933 r. w locie z kpt. Franciszkiem Hynkiem osiągnął wysokość 9762 m, a w 1936 r. ustanowił światowy rekord, wznosząc się na 10 853 m.

Andrzej Morgała przedstawił okoliczności pojawienia się pomysłu polskiego lotu stratosferycznego oraz wizyty w 1935 r. w Legionowie samego profesora Augusta Piccarda, który poszukując odpowiedniej tkaniny do budowy balonu, wybrał legionowską Wytwórnię Balonów i Spadochronów. W książce znajdziemy szczegóły na temat organizacji lotu, którego realizacji podjęła się legionowska wytwórnia.

W rozdziale poświęconym budowie stratostatu znalazły się opisy koncepcji technicznych, rodzaju powłoki balonu, gazu nośnego, aparatury naukowej oraz gondoli, w której mieli się znaleźć piloci. Autor przybliżył poszczególne etapy przygotowań i zaznaczył ogólnopolski wymiar przedsięwzięcia (m.in. specjalne foldery, plakaty, znaczki pocztowe). Następnie samą nieudaną próbę startu największego wówczas balonu świata „Gwiazda Polski” w Dolinie Chochołowskiej 13 października 1938 r. oraz dalsze jego losy. Po naprawieniu powłoki do ponownego startu balonu, wyznaczonego na połowę września 1939 r., już nie doszło.

Autor zawarł w publikacji opisy i dane techniczne ze szczegółami dotyczącymi powłoki balonu, gondoli i wyposażenia, wymiarów, masy, przewidywanych osiągów, ponadto składy osobowe Komitetu Organizacyjnego, Rady Naukowej, Rady Technicznej I Polskiego Lotu Stratosferycznego oraz komisji do spraw budowy balonu. Pod koniec umieścił listę fundatorów I PLS, która ujawnia ogromne zaangażowanie licznych zakładów przemysłowych, fabryk, banków i instytucji finansowych oraz osób prywatnych z Polski i świata.

Książkę uzupełnia 55 zdjęć oraz ilustracji, w tym wstępny projekt stratostatu sporządzony przez A. Piccarda i mjr. inż. Stanisława Mazurka – kierownika Wytwórni Balonów i Spadochronów w Legionowie.