Rozwój miasta 1946-1989

  • Rozdanie nagród na koniec roku szkolnego w Szkole Powszechnej nr 3 w Legionowie przez kierownika szkoły Stanisława Wardenckiego, ok. 1948 r., autor nieznany, MHwL/Zd 1054 (dar Leszka Chojnowskiego)

    Szkolnictwo

    Po 1945 r. pracę wznowiły szkoły istniejące przed wojną. Szkoła Podstawowa nr 1 początkowo w willi „Wanda” na Bukowcu, od 1956 działała już w nowym budynku przy ul. Zakopiańskiej. Szkoła Podstawowa nr 2 na czas remontów zajęcia prowadziła w prywatnym mieszkaniu jednej z nauczycielek, po dwóch miesiącach przeniosła się do dawnego budynku na ul. Jagiellońskiej. W Szkole Podstawowej nr 3 pierwszy powojenny skrócony rok szkolny otwarty został w lutym 1945 r. Funkcjonowanie Szkoły Podstawowej nr 4 wznowiono dopiero w 1955 r. W latach 80. XX w. wraz z rozwojem osiedli mieszkaniowych powstały kolejne szkoły: Szkoła Podstawowa nr 6, Szkoła Podstawowa nr 7, Szkoła Podstawowa nr 8 i szkoła specjalna. W 1945 r. odbyły się pierwsze egzaminy wstępne do Gimnazjum oraz Liceum Marii Konopnickiej na ul. Kopernika, będącego kontynuacją przedwojennej Szkoły Handlowej. W 1948 r. szkoła ta otrzymała nazwę Liceum Ogólnokształcącego. W 1961 r. legionowskie liceum przeniesiono do nowo wybudowanej siedziby przy ul. Piłsudskiego (wówczas PZPR). W 1973 r. w nazwie przywrócono patrona - im. Marii Konopnickiej.

  • Rozporządzenie Rady Ministrów przekształcające gminę Legionowo w miasto Legionowo, „Dziennik Ustaw”, 1952, nr 27, poz. 185

    Prawa miejskie

    W 1950 r. Gminna Rada Narodowa rozpoczęła starania o nadanie Legionowu praw miejskich. W ich efekcie 3 maja 1952 r. na mocy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów Józefa Cyrankiewicza gminie Legionowo nadano ustrój miejski. W granice miasta włączono wówczas dwie gromady: Bukowiec i Łajski-Grudzie. Od 1 lipca 1952 r. w Legionowie zaczęła funkcjonować Miejska Rada Narodowa, której przewodniczył Stanisław Bujakowski.

  • Odznaka pamiątkowa 1 WDP im. T. Kościuszki, Mennica Państwowa w Warszawie, MHwL/Zd 1270 (dar Anny Bocianowskiej)

    Garnizon Powojenny

    W 1945 r. do legionowskich koszar weszła 1. Warszawska Brygada Pancerna (od listopada 1945 r. zmniejszona do pułku i w 1946 r. przeniesiona do Modlina) oraz 2. Szkolny Pułk Samochodowy (w 1946 r. przeniesiony do Chełmna). W 1945 r. do Legionowa trafiła pierwsza jednostka ze składu 1. Warszawskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki – 1. Batalion Saperów (w 1977 r. przeniesiony do Pułtuska), tym samym rozpoczynając długoletnią więź miasta z dywizją. Od 1946 do 1947 r., tuż przed likwidacją, mieściło się w Legionowie dowództwo 1. Warszawskiej Brygady Kawalerii, szwadron łączności i szwadron saperów. W 1947 r. do miasta przybyło dowództwo 1. Warszawskiej Dywizji Piechoty (od 1956 r. 1. Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej) wraz z 1. Berlińskim Batalionem Łączności (potem 1. Legionowski Batalion Dowodzenia). W latach 40., 50. i 60. przez legionowskie koszary przewinęły się jednostki artylerii przeciwpancernej, rakietowej i przeciwlotniczej, transportowe, remontowe oraz w latach 1956-1957 – 1. Praski Pułk Zmechanizowany. W 1970 r. utworzono 1. Legionowski Batalion Zaopatrzenia, a w 1978 r. w Legionowie zaczął działać 53. Batalion Medyczny ze szpitalem (później 1. Batalion Medyczny).

  • Bloki na Osiedlu Jagiellońska, lata 80. XX w. autor nieznany, MHwL (dar ze zbiorów prywatnych)

    Spółdzielnia mieszkaniowa

    Dzieje Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej w Legionowie sięgają roku 1959. W 1964 r. ruszyły inwestycje spółdzielni i rozpoczęto budowę pierwszego osiedla mieszkaniowego „Batory” (dla 2,5 tys. mieszkańców, ponad 400 mieszkań, w roku 1970 około 1300 mieszkańców). Wraz z przyjęciem w 1974 r. przez władze województwa warszawskiego koncepcji budowy Pasma Północnego jako zaplecza pracowniczego dla Warszawy uruchomiono Fabrykę Domów w Łajskach i natychmiast rozpoczęto budowę osiedla „Jagiellońska” dla 15 tys. mieszkańców. Na początku lat 80. XX w. rozpoczęła się budowa osiedla „Sobieskiego”, a w następnych latach niewielkiego „Osiedla Młodych”. Obecnie spółdzielnia zarządza ponad 140 budynkami, w których mieszka połowa ludności Legionowa. Równolegle po drugiej stronie torów kolejowych powstawało wojskowe osiedle „Piaski”. W 1994 r. legionowska spółdzielnia pożegnała epokę „wielkiej płyty” i rozpoczęła budowę nowoczesnych budynków wielorodzinnych i jednorodzinnych.

  • Namiot „Gdynia 3”, folder Zakładów Sprzętu Technicznego i Turystycznego w Legionowie, 1972 r., MHwL/Zd 1467.

    Zakłady Aviotex

    W 1949 r. w budynkach przedwojennej Wytwórni Balonów i Spadochronów w Legionowie utworzono Warsztat Remontowy Spadochronów, który po licznych zmianach organizacyjnych dał początek Zakładom Sprzętu Technicznego i Turystycznego. Specjalizowały się one w produkcji spadochronów i namiotów.

    W latach pięćdziesiątych nastąpił szybki rozwój zakładów w Legionowie. Produkowano wiele typów spadochronów o różnym przeznaczeniu, początkowo spadochrony ratownicze i sportowe, następnie zaś spadochrony wyczynowe. Od tego czasu datuje się dzisiejsza nazwa wytwórni Zakłady Sprzętu Technicznego i Turystycznego w Legionowie. Zakłady jako pierwsze na świecie wprowadziły do produkcji spadochronów włókna poliestrowe.

    W 1956 r. w Legionowie opracowano pierwszy polski namiot turystyczny (dwuosobowy). Do końca lat 50. XX w. uruchomiono produkcję seryjną kolejnych namiotów, w tym namiotów do wypraw wysokogórskich. W latach 80. XX w. poszerzono asortyment, wprowadzając do produkcji plecaki turystyczne, kurtki oraz… piżamy. Łącznie wdrożono do produkcji w legionowskich zakładach ponad 300 typów namiotów, z tego 36 uzyskało najwyższy znak jakości Q.

  • Proporczyk z herbem Legionowa używanym w latach 1980-2000, Spółdzielnia Rzemieślnicza w Legionowie, 1987 r., MHwL/Zd 1955 (dar Wacława Jóźwiaka).

    Miasto Prezydenckie

    16 grudnia 1987 r. Szef Urzędu Rady Ministrów wydał zarządzenie na mocy którego Legionowo znalazło się na liście miast, w którym terenowym organem administracji państwowej o właściwości ogólnej stał się prezydent miasta. Pierwszym prezydentem Legionowa został Kazimierz Kurnicki, wybrany przez Radę Narodową na posiedzeniu we wrześniu 1988 r. Funkcję tę pełnił do 1990 r. W latach 1990-2002 prezydentem Legionowa był Andrzej Kicman, a od 2002 urząd ten sprawuje Roman Smogorzewski.