Z regionalnej półki: ,,Bitwa Warszawska 1920. Jabłonna, Legionowo, Nieporęt, Serock, Wieliszew”

Publikacja autorstwa Krzysztofa Klimaszewskiego i Mirosława Pakuły „Bitwa Warszawska 1920. Jabłonna, Legionowo, Nieporęt, Serock, Wieliszew” została wydana przez Starostwo Powiatowe w Legionowie w 2016 r. Książka jest próbą kompleksowego przedstawienia przebiegu przygotowań i walk w sierpniu 1920 r. na terenie obecnych gmin: Jabłonna, Legionowo, Nieporęt, Serock i Wieliszew. Wykorzystano w niej głównie materiały z Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie, w tym dokumenty i rozkazy dowództw oddziałów polskich oraz relacje uczestników opisywanych wydarzeń. Zamieszczona ikonografia w znacznej części pochodzi z Centralnego Archiwum Wojskowego oraz Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Sięgnięto również do publikacji poświęconych wojnie polsko-rosyjskiej 1919-1920 wydanych w okresie II Rzeczypospolitej i po II wojnie światowej, m.in. autorstwa Grzegorza Nowika, Janusza Odziemkowskiego, Janusza Szczepańskiego, Marka Tarczyńskiego, Lecha Wyszczelskiego, a także Bolesława Waligóry – przedwojennego historyka wojskowego i archiwisty.

Obszerne opracowanie składa się z piętnastu rozdziałów. Pierwsze pięć z nich pokazuje wydarzenia poprzedzające Bitwę Warszawską, w tym sytuacją militarną i polityczną w pierwszej połowie 1920 r., w rozdziale drugim przedstawiono przygotowania do obrony – fortyfikowanie przedmościa warszawskiego w okolicach Serocka, Zegrza i Dębego oraz Ryni i Beniaminowa. Kolejne trzy to opis sytuacji militarnej na terenie obecnego powiatu legionowskiego tuż przed rozpoczęciem Bitwy Warszawskiej. Autorzy publikacji wymieniają tu jednostki wojskowe znajdujące się w okolicach Jabłonny, Legionowa, Nieporętu, Serocka i Wieliszewa oraz opisują rolę legionowskiego garnizonu jako zaplecza frontu. Rozdziały od szóstego do piętnastego skupiają się na walkach we wschodniej części obecnego powiatu legionowskiego od 12 do 18 sierpnia 1920 r. i stanowią bardzo szczegółową relację z przebiegu działań pod Serockiem, Wolą Kiełpińską i Dębem oraz Nieporętem, Wólką Radzymińską i Dąbkowizną.

W trzech załącznikach znajdują się biogramy wybranych dowódców jednostek wojskowych walczących pod Serockiem i Nieporętem w sierpniu 1920 r., wykaz ofiar walk oraz zdjęcia grobów poległych żołnierzy.