80. rocznica zbrodni katyńskiej – biogramy legionowskich ofiar

W tym roku obchodzimy 80. rocznicę zbrodni katyńskiej. Zapraszamy do zapoznania się z wybranymi biogramami legionowskich oficerów – ofiar zbrodni katyńskiej.

• Płk. Julian Sielewicz – ostatni dowódca garnizonu Legionowo.Julian Sielewicz urodził się 20 marca 1892 w Justynowie k. Święcian na Wileńszczyźnie. Po ukończeniu gimnazjum dostał się do Szkoły Technicznej. W 1914 w ramach mobilizacji trafił do Kazańskiej Szkoły Wojskowej, po ukończeniu której jako młody oficer trafił do pułku rezerwowego. Od 1 kwietnia 1915 był dowódcą kompanii w 6 Finlandzkim pułku strzelców. W 1916 otrzymał awanse na porucznika kapitana. W maju 1916 został ranny podczas walk. Po zakończeniu leczenia w lutym 1917 został skierowany do Oficerskiej Szkoły Aeronautycznej w Piotrogrodzie. Po jej ukończeniu został starszym oficerem 26 Oddziału Aeronautycznego. Podczas rewolucji w Rosji 1917 należał do Polskiej Organizacji Wojskowej i działał w rejonie Mińska. W lutym 1918 przystąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. Po likwidacji Korpusu do stycznia 1919 należał do Drużyn Samoobrony Ziemi Wileńskiej. Po wcieleniu do Wojska Polskiego został dowódcą 12 kompanii Mińskiego Pułku Strzelców Wojska Litwy Środkowej (późniejszy polski 86 pułk piechoty). W szeregach tej jednostki jako dowódca 5 kompanii brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920, walcząc w bitwie pod Słonimem i w walkach pod Baranowiczami. 15 maja 1920 r. jego kompania rozbiła bolszewicki 496 pułk piechoty w miejscowości Babij Bór, za co otrzymał Order Virtuti Militari. W lipcu 1920 r. został ranny w bitwie nad Berezyną. Ostatecznie trafił na leczenie do Warszawy. Do służby czynnej wrócił w kwietniu 1921 r. 8 maja 1921 r. został mianowany oficerem informacyjno-wywiadowczym, a dwa tygodnie później dowódcą plutonu telegraficznego w macierzystym pułku. Rozkazem z 4 sierpnia 1921 przydzielony do Departamentu III Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych, następnie odkomenderowany do Oficerskiej Szkoły Aeronautycznej w Toruniu, którą ukończył w maju 1922 r. Wówczas otrzymał przydział do II batalionu aeronautycznego w Legionowie. Tam został dowódcą 2 kompanii balonów obserwacyjnych. Od grudnia 1923 r. był dowódcą 4 batalionu balonowego w Krakowie. W czerwcu 1924 r. został komendantem parku batalionu balonowego w Toruniu. Od sierpnia 1925 do 1 października odbył kurs pilotów sterowcowych i uzyskał tytuł pilota sterowcowego. Również w 1925 r. został absolwentem kursu kwatermistrzów, po czym od stycznia 1926 r. był kwatermistrzem batalionu balonowego. 30 sierpnia 1927 r. został zastępcą dowódcy batalionu balonowego (od 1929 r. pod nazwą 1 batalion balonowy). Od listopada 1927 do lutego 1928 był słuchaczem kursu oficerów sztabowych w Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W 1928 r. w stopniu majora był zweryfikowany w korpusie oficerów lotnictwa. W dniu 9 lutego 1931 r. został dowódcą 2 batalionu balonowego w Legionowie. 1 stycznia 1932 r. otrzymał awans na stopień podpułkownika. Od 1934 r. był komendantem garnizonu Legionowo.
  Po wybuchu wojny wykonując rozkaz o ewakuacji jednostki na wschód dotarł w okolice Włodawy, a następnie w kierunku przedmościa rumuńskiego. Po agresji ZSRR na Polskę trafił do obozu w Kozielsku. Wiosną 1940 r. Julian Sielewicz został zamordowany w Katyniu. W 1943 r. jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 494. Przy zwłokach Juliana Sielewicza zostały odnalezione dokumenty, w tym legitymacja Międzynarodowego Aeroklubu, dwie karty rybołówcze, odznaka lotnicza oraz krzyżyk z łańcuszkiem. Ppłk. Julian Sielewicz spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. 5 października 2007 r. został awansowany pośmiertnie do stopnia pułkownika. W 2008 r. 1 batalion zaopatrzenia otrzymał przydomek 'Legionowski’ oraz patronat Juliana Sielewicza. W 2018 r. jego imieniem nazwano również Ośrodek Rozpoznania Obrazowego.

Wszystkim zainteresowanym postacią Płk. Sielewicza polecamy biografię autorstwa Zygmunta Kozaka, Zbigniewa Moszumańskiego i Jacka Szczepańskiego.

• Legionowscy Policjanci – ofiary zbrodni katyńskiej.We wrześniu 1939 r. legionowscy policjanci wykonując rozkaz o ochranianiu ewakuowanych z Warszawy urzędów państwowych wyruszyli na wschód. W rezultacie po 17 września znaleźli się na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. Po wzięciu do niewoli zostali przetransportowani do obozu jenieckiego w Ostaszkowie. Wiosną 1940 r. zamordowano ich w piwnicach obwodowego zarządu NKWD w Kalininie (Twerze). Spoczywają na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje.Aspirant Bolesław Kołakowski, urodził się 10 lutego 1904 r. w Świerzawach. Od 1928 r. pełnił służbę na posterunku Policji Państwowej w Legionowie. Był jednym z pionierów naszego miasta. We wrześniu 1939 r. został skierowany do wzmocnienia posterunku w Ożarowie, następnie ochraniał ewakuację na wschód. Podczas swojej służby był wielokrotnie awansowany i nagradzany, min. Krzyżem Niepodległości oraz Medalem za Dzielność i Odwagę.

  Aspirant Stanisław Litwińczuk, mieszkał w Legionowie przy ul. Okrzei. W okresie międzywojennym pełnił służbę na posterunkach w Legionowie i w Warszawie. We wrześniu 1939 r. pełnił służbę na posterunku kolejowym w Warszawie.

  Aspirant Józef Zych, ur. 8 stycznia 1895 r. w Ciepielach. W Policji Państwowej służył od 1918 r. We wrześniu 1939 r. służył  jako starszy przodownik na posterunku w Legionowie. Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi.

Wszystkim zainteresowanym polecamy szczegółowy artykuł autorstwa Erazma Domańskiego z IX tomu Rocznika Legionowskiego (2016). Zdjęcie legionowskich policjantów zaczerpnięto z ww. artykułu.

• Mjr Włodzimierz Lichacz urodził się 15 kwietnia 1905 r w Jarosławiu. Służbę wojskową rozpoczął w 1924 r. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty oraz kurs w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie. Podczas służby w 2 batalionie saperów kolejowych Legionowie aktywnie angażował się w życie kulturalne i oświatowe miasta. Był organizatorem teatru amatorskiego przy kasynie oficerskim. W latach 1938-1939 był słuchaczem Wyższej Szkoły Inżynierii. We wrześniu 1939 r. wykonując rozkaz o ewakuacji dostał się do sowieckiej niewoli. Został zamordowany wiosną 1940 r. w Charkowie. Osierocił córkę. Teść mjr. Lichacza – Stanisław Gierczyński, właściciel legionowskiej fabryki guzików „Eternus” został zamordowany przez Niemców w Palmirach. Na fotografii mjr W. Lichacz na peronie w Legionowie.

  

  
  

Na zakończenie warto przywołać wiersz klasyka:

Zbigniew Herbert

„Guziki”

Tylko guziki nieugięte
przetrwały śmierć świadkowie zbrodni
z głębin wychodzą na powierzchnię
jedyny pomnik na ich grobie

są aby świadczyć Bóg policzy
i ulituje się nad nimi
lecz jak zmartwychwstać mają ciałem
kiedy są lepką cząstką ziemi

przeleciał ptak przepływa obłok
upada liść kiełkuje ślaz
i cisza jest na wysokościach
i dymi mgłą katyński las

tylko guziki nieugięte
potężny głos zamilkłych chórów
tylko guziki nieugięte
guziki z płaszczy i mundurów

Zdjęcie wykonał A. Kaczyński.