Architektura dawnego Legionowa w akwarelach Bożeny Mańk

Za symboliczny początek procesów miastotwórczych w Legionowie uznaje się dzień 29 sierpnia 1877 r., to wówczas otwarto stację Jabłonna Kolei Nadwiślańskiej. Wkrótce, w latach 80. XIX w., zaczęły powstawać pierwsze wille, wśród nich Kozłówka zbudowana przez W. Kozłowskiego, jednego z dyrektorów Kolei Nadwiślańskiej. Ponadto w sąsiedztwie nowej stacji kolejowej na zlecenie Augusta Potockiego wzniesiono drewniane domy letniskowe, tzw. Gucin. Dalsze zagęszczenie zabudowy osady wyniknęło ze sprzedaży w latach dwudziestych XX w. ok. 3 tysięcy działek należących do Maurycego Potockiego. Na nowych parcelach często wznoszono drewniane domy według gotowych projektów architektonicznych. Jedynie bardziej zamożni mieszkańcy mogli pozwolić sobie na zamieszkanie w ceglanych willach wystawianych w modnym stylu dworkowym.

Na ekspozycji mogą Państwo zapoznać się z dawną architekturą Legionowa uchwyconą w akwarelach Bożeny Mańk, która z zawodu jest ogrodniczką i specjalistką w rewaloryzacji zabytkowych założeń ogrodowych. W 2020 r. ukończyła na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu studia podyplomowe w zakresie zabytkoznawstwa i konserwatorstwa architektury. Fascynuje ją światło, przestrzeń i kolor. Swoją wrażliwość wyraża poprzez prace wykonywane w technice akwareli, czasem w połączeniu z tuszem i innymi mediami.

W akwarelach prezentowanych na ekspozycji możemy dostrzec to, że w przeszłości wiele legionowskich budynków zatopionych było w ogrodach, które wiosną i latem mieniły się feerią barw. Niewątpliwie wkomponowanie domów w zieleń i ich rozplanowanie w układzie promieniście rozchodzących się ulic nawiązywało do idei miasta-ogrodu Ebenezera Howarda stworzonej pod koniec XIX w. Do tego założenia nawiązuje również układ wystawy z centralnie usytuowaną zieloną wyspą – symbolicznym ogrodem oraz doznania sensoryczne – dźwiękowe i zapachowe.

Ekspozycja wzbogacona została o archiwalne fotografie oraz plany architektoniczne wybranych obiektów, które pozwalają lepiej zrozumieć ich funkcję i konstrukcję.  Mamy nadzieję, że ta wielowymiarowa prezentacja stanie się dla Państwa inspiracją do refleksji nad tym, jakim przemianom ulegało miasto i jak ważne jest zachowywanie lokalnego dziedzictwa.

Akwarele: Bożena Mańk

Kurator wystawy: dr Magdalena Woińska

Konsultacja merytoryczna, tekst: Rafał Degiel

Projekt wystawy, grafiki, tekst: dr Magdalena Woińska

Korekta: Katarzyna Ziułkowska-Karnicka

Współpraca: Wawrzyniec Orliński, Jerzy Bieżoński, Bartłomiej Błachnio Aleksandra Dramińska