Eskadry nad Poniatowem. Wrzesień 1939 r.

Publikacja autorstwa Krzysztofa Klimaszewskiego „Eskadry nad Poniatowem. Wrzesień 1939 r.” wydana przez sandomierskie Wydawnictwo Stratus ukazała się w 2012 r.

Głównym celem Autora było upamiętnienie polskich pilotów i lotniska polowego funkcjonującego na kawałku folwarcznego pola w majątku hr. Zdzisława Grocholskiego w Poniatowie w pierwszych dniach drugiej wojny światowej. To stąd w owym czasie startowały samoloty broniące Warszawy przed nalotami hitlerowskich bombowców. Z lotniska funkcjonującego zaledwie parę dni, bo od 29 sierpnia do 7 września 1939 r, wylatywały trzy eskadry Brygady Pościgowej: 113., 114. i 123. Eskadra Myśliwska, a po ich odejściu dwie eskadry lotnictwa Armii „Modlin”: 152. Eskadra Myśliwska i 53. Eskadra Obserwacyjna.

Książkę rozpoczyna zarys historii lotniczej w naszym regionie sprzed 1939 r., w przekroju od wojsk balonowych w Legionowie (1897-1939), przez lotnisko „Ilia Muromiec” w Jabłonnie z 1915 r., po desant spadochronowy w Wieliszewie. W rozdziale Folwark Poniatów w planach dowództwa Autor nakreśla także historię folwarku Poniatów i jego ostatnich właścicieli, a w kolejnych częściach dostarcza opisów walk powietrznych powyższych jednostek, w tym tych, które miały miejsce nad Poniatowem, Zegrzem i Legionowem od 1 do 3 września 1939 r. Zawarte w opracowaniu ustalenia poszerzają dotychczasową wiedzę o wydarzeniach z września 1939 r. na obszarze powiatu legionowskiego.

Opracowanie w dużej części opiera się na wspomnieniach oficerów eskadr B. Dąbrowskiego, M. Cwynara i T. Szumowskiego oraz na pracach badaczy lotnictwa J. B. Cynka i J. Pawlaka, a także na mniej znanych rękopisach ppor. pilota S. Chałupy i por. pil. A. Gabszewicza. Autor wykorzystuje ponadto archiwalia z Instytutu Polskiego i Muzeum gen. W. Sikorskiego oraz relacje mieszkańców – świadków wydarzeń z września 1939 r. Wiele miejsca poświęcono dowódcom i pilotom eskadr myśliwskich z Poniatowa.

Publikację uzupełniają zdjęcia z epoki.