Konstanty Radziwiłł. Bohater z Ziemi Serockiej

Mirosław Pakuła – autor wielu artykułów i kilku książek o garnizonie zegrzyńskim i wojskach łączności tym razem swoją uwagę poświęcił jednemu z bohaterów Ziemi Serockiej – Księciu Konstantemu Radziwiłłowi ps. „Korab”.

Dziadek Konstantego Radziwiłła, Maciej Józef Radziwiłł stał się posiadaczem dóbr zegrzyńskich dzięki małżeństwu z Jadwigą Krasińską – dziedziczką Dóbr Zegrze. Tym samym ta jedna z najbardziej znanych i zasłużonych polskich rodzin arystokratycznych od połowy XIX w. związała się z Ziemią Serocką. Wybudowany w 1898 r. pałac w Jadwisinie był jej główną siedzibą do roku 1939

30-stronicowa publikacja pt. „Konstanty Radziwiłł. Bohater z Ziemi Serockiej” przybliża postać księcia Konstantego, którego losy tak dramatycznie wpisały się w dzieje Ziemi Serockiej. Mieszkańcy powiatu legionowskiego znają go najbardziej z tragicznego obrazu wydarzeń II wojny światowej. W rozdziale „Ostatnie dni” autor opracowania przybliża dzień aresztowania księcia przez hitlerowców – 19 sierpnia 1944 r. w okolicach Poniatowa (Michałowa-Reginowa). Książę był torturowany przez gestapowców, którzy zmaltretowanego, ze związanymi rękami, z przywiązaną tabliczką o treści „Polnisher Graf – polnisher Bandite” („Polski książę – polski bandyta”) wozili drogą w kierunku Zegrza. Ostatecznie zamordowano go prawdopodobnie 14 września 1944 r. na terenie koszar lub fortu w Zegrzu.

Kolejne rozdziały tej niewielkiej książki opisują korzenie rodzinne księcia, jego lata młodości, małżeństwo z hrabianką Marią Żółtowską, narodziny synów, a potem okres wojny i okupacji oraz lata powojenne. Ostatnie strony poświęcone zostały staraniom, jakie poczyniła rodzina, by odnaleźć miejsce spoczynku zamordowanego Konstantego, którego ciała nie odnaleziono aż do 1969 r. Wtedy to na terenie Wyższej Oficerskiej Szkoły Łączności w Zegrzu w trakcie przebudowy strzelnicy odkryto ludzkie szczątki, które okazały się szczątkami zamordowanego księcia. Maria Radziwiłł po wielu latach mogła wreszcie pochować męża. Autor publikacji opisuje pogrzeb i jego uczestników oraz dalsze losy Marii. Dziś oboje spoczywają w rodzinnym grobie na serockim cmentarzu, przy którym co roku spotyka się liczna rodzina Radziwiłłów.

Książkę wzbogaca 19 fotografii pochodzących z rodzinnego archiwum Radziwiłłów, ukazujących m.in. pałac w Jadwisinie z lat 30., zdjęcia ślubne Marii i Konstantego, zdjęcia z rodziną i z synami.