Niemiecka Piechota Zapasowa w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 1915-1918

Książka pt. „Niemiecka Piechota Zapasowa w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 1915-1918” dotyczy okresu I wojny światowej w dziejach Legionowa. Przede wszystkim z powodu braku źródeł, przez długi czas wydarzenia z I wojny pomijano w opracowaniach o historii Legionowa. Szczególnie mało wiadomo było o przeznaczeniu miejscowego garnizonu w owym okresie. Temat po raz pierwszy Jacek Szczepański zasygnalizował w 1997 r. w opracowaniu pt. „Obóz Hurki. Dzieje garnizonu w Legionowie do 1918 r.”, w którym zdołał ustalić nazwę i ogólną strukturę formacji stacjonującej w legionowskich koszarach. 11 lat prowadzonych badań i sięgnięcie do niemieckich archiwów pozwoliły na odkrycie faktów odsłaniających ważne, ponadlokalne znaczenie koszar w Legionowie (a także w Zegrzu) w systemie mobilizacyjnym niemieckiej armii.

W sierpniu 1915 r., po przesunięciu się frontu niemiecko-rosyjskiego na wschód, na ziemiach polskich byłego zaboru rosyjskiego Niemcy utworzyli Generalne Gubernatorstwo Warszawskie  (GGW). Na jego czele stanął gen. Hans von Beseler, słynny zdobywca twierdz w Antwerpii i Modlinie. Jednocześnie w grudniu Wilhelm II rozkazał założyć w GGW duże zgrupowanie piechoty, mające szkolić uzupełnienia dla frontu wschodniego. Nazwano je Infanterie Ersatz Truppe Warschau i zakwaterowano w koszarach w podwarszawskim Legionowie (wówczas Jabłonna) i w Zegrzu. W wyszkoleniu stale znajdowało się tu około 8 tysięcy żołnierzy, którzy regularnie zasilali pułki walczące z Rosją. Jednocześnie wzmacniali oni wojskowy aparat okupacyjny GGW. Oddziały składały się z czterech szkolnych batalionów piechoty, z których trzy (nr I, III, IV) stacjonowały w obozie ćwiczebnym w Jabłonnie, a jeden (nr II) i dowództwo – w twierdzy Zegrze. Oprócz nich w skład zgrupowania wchodził pododdział saperów, karabinów maszynowych i obsługi strzelnic.

Ciekawostką jest, że drugie tego typu zgrupowanie Niemcy sformowali w Generalnym Gubernatorstwie Belgii. Było to Infanterie Ersatz Truppe  Baverloo, które zajęło duży obóz ćwiczebny byłej armii belgijskiej. Przeszkalano w nim uzupełnienia („mięso armatnie”) dla pułków walczących na froncie zachodnim.

Publikacja „Niemiecka piechota zapasowa w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 1915-1918” jest jedną z pierwszych w Polsce monografii okupacyjnego pierwszowojennego garnizonu niemieckiego. Ukazała się staraniem znanego wydawnictwa „Bellona” w lutym 2008 r. Jej recenzentami naukowymi byli profesorowie: Adam Dobroński, Arkadiusz Kołodziejczyk i Janusz Odziemkowski. Niewątpliwie wartość opracowania podnoszą ciekawe zdjęcia oraz dokładny plan garnizonu w Legionowie.