Serock i jego mieszkańcy w starej fotografii

Pierwsze wydanie albumu Sławomira Jakubczaka „Serock i jego mieszkańcy w starej fotografii” ukazało się w 2007 r. Książkę ogląda się i czyta jak album rodzinny Serocka – miasta zabytkowego, bo sięgającego swą historią średniowiecza, będącego przez to jednym z najstarszych na Mazowszu. Zebrane do publikacji zdjęcia i pocztówki (w sumie 159) autor opatrzył komentarzem historycznym i podzielił tematycznie.

Część I zatytułowaną Panorama miasta i Narew otwierają fotografie z tratwami na Narwi. Przypominają o ogromnej roli tej rzeki oraz samego Serocka w spławie drewna oraz  o tym, że wiele serockich rodzin zajmowało się zawodem retmana czy flisaka. Zgromadzono tu widoki panoramy miasta, ze wzgórzem kościelnym, plebanią i grodziskiem oraz terenów obecnej plaży.

Część II pt. Kościół zawiera fotografie najcenniejszego serockiego zabytku (1520 r.) – późnogotyckiego kościoła pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny oraz plebanii. W zebranym materiale fotograficznym możemy zobaczyć świątynię niemalże z każdej strony, a także jej wnętrza z oryginalnym barokowym wyposażeniem. Uzupełnienie stanowią zdjęcia z uroczystości jubileuszu Akcji Katolickiej w 1937 r. oraz procesji Bożego Ciała z początku lat 50.

Część III tworzą fotografie grupujące się wokół tematu Rynek i ulice. Znajdziemy tu więc różne ujęcia serockiego rynku z jego zabytkowymi kamienicami. Do ciekawszych należą pocztówki przedstawiające typowy dzień targowy (1916 r.) oraz fotografie, na których znalazły się budynki: urzędu Gminy z końca lat 50., karczmy z połowy XIX w. przy ul. 3 Maja, remizy strażackiej i Domu Ludowego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego „Jutrzenka” (zdjęcia z 1937 r. i 1958 r.), zespół budynków dawnego zajazdu pocztowego z 1928 r., młyn z ulicy Warszawskiej z 1958 r. czy wiatrak z lat 30. XX w. Liczne zdjęcia w tym rozdziale pozwalają odbyć swego rodzaju spacer po dawnym Serocku ulicami: 3 Maja (obecnie Pułtuska), Kościuszki, Radzymińską, Zakroczymską, Kędzierskiego, Rybaki, Brukową – od 1916 r. aż po lata 70. XX w.

W ostatnim, IV rozdziale Mieszkańcy znalazły się fotografie ukazujące organizacje społeczne, życie rodzinne, uroczystości szkolne i kościelne – pochodzące z rodzinnych albumów mieszkańców Serocka. Najstarsze z nich sięgają XIX w. (portret Leokadii Krzyżanowskiej i miejscowego felczera Idziego Wysopolskiego z rodziną).

W wyniku kwerendy przeprowadzonej w muzeach i archiwach autor publikacji pozyskał nadzwyczaj ciekawe fotografie m.in. ze zbiorów Instytutu Sztuki  Polskiej  Akademii Nauk. Wśród nich najcenniejsze pochodzą ze spuścizny Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Ze zbiorów Archiwum Państwowego m.st. Warszawy najbardziej wartościowa okazała się kolekcja fotografa Zdzisława Marcinkowskiego. Wiele interesującego materiału fotograficznego z okresu II Rzeczypospolitej Sławomir Jakubczak pozyskał ze zbiorów prywatnych.