Zegrzyńskie feldposty niemieckiej piechoty zapasowej 1916-1918

Książkę autorstwa Jacka Emila Szczepańskiego pt. „Zegrzyńskie feldposty niemieckiej piechoty zapasowej 1916-1918” wydało Muzeum Historyczne w Legionowie w 2013 r.

Publikacja jest połączeniem szkicu historycznego z edycją feldpostów, czyli  zdjęć żołnierskich wysłanych z Zegrza w czasie I wojny światowej. W zegrzyńskim garnizonie stacjonowało wówczas dowództwo oraz II batalion zgrupowania niemieckiej piechoty zapasowej – Infanterie Ersatz Truppe Warschau. Od kwietnia 1916 r. do kwietnia 1918 r. żołnierze przechodzili tu szkolenia wojskowe w zakresie frontowej taktyki walki. Przewinęło się wśród nich także wielu polskojęzycznych rekrutów z Wielkopolski i Śląska.

W książce znajdziemy okoliczności założenia zegrzyńskiego obozu ćwiczebnego dla niemieckiej piechoty zapasowej, szczegółowe opisy walk rosyjsko-niemieckich na przedpolach Zegrza latem 1915 r., ale także opis życia II batalionu poza służbą, w tym działalność Niemieckiego Teatru nad Narwią i Niemieckiego Związku Sportowego „Zegrze”. Znajdziemy tu ponadto opis polskich formacji wojskowych w Zegrzu i ich relacji z niemieckimi żołnierzami.

Dwuletni pobyt niemieckiej piechoty zapasowej w Zegrzu zaowocował produkcją wielu fotografii żołnierskich. Dzięki nim możemy podejrzeć życie poszczególnych kompanii oraz zaułki często nieistniejących już dziś koszar. W publikacji wykorzystano także pocztówki wydane przez Polową Księgarnię Armii Bug i oficynę dr. Brunona Trenklera z Lipska. Podstawę źródłową szkicu stanowią dokumenty z lat 1915-1918, powstałe w sztabie Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego, przechowywane obecnie w Archiwum Głównym Akt Dawnych. Wykorzystano również okupacyjną prasę niemiecką, przede wszystkim „Deutsche Warschauer Zeitung”.

Temat pobytu niemieckich jednostek zapasowych w zegrzyńskich koszarach do czasu publikacji „Zegrzyńskich feldpostów” nie doczekał się głębszej analizy w polskiej historiografii, w związku z tym niniejsza praca uzupełniła tę lukę.